Bugün 2 Şubat Dünya Sulak Alanlar Günü. Bir yandan kutlama mesajları gelirken, bir yandan da sulak alanlar hızla tarıma ve yerleşime açılıyor.
Bugün 2 Şubat Dünya Sulak Alanlar Günü. Türkiye’nin de dâhil olduğu Ramsar Sözleşmesi’ne üye 171 ülkede kutlanan Dünya Sulak Alanlar Günü her yıl farklı bir tema ile kutlanıyor. 2024 yılının teması ise “Sulak Alanlar ve İnsan Refahı”.
Sulak alanlar biyolojik çeşitliliğe, iklim değişikliğinin azaltılmasına, tatlı su varlığına, dünya ekonomilerine ve daha fazlasına katkıda bulunan kritik öneme sahip ekosistemler. Dünya’daki sulak alanların ise yaklaşık yüzde 90’ı 1700’lü yıllardan bu yana bozulmakta. Sulak alanları ormanlardan üç kat daha hızlı kaybediyoruz.
6 bin 418 adet sulak alan yönetim bilgi sistemine kaydedildi.
Dünya Sulak Alanlar Günü ile ilgili Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yaptığı yazılı açıklamada toplam büyüklüğü 1,6 milyon hektar olan 6 bin 148 adet sulak alanın Ulusal Sulak Alan Bilgi Sistemi’ne (SAYBİS) kayıt edildiğini bildirdi. Açıklamasında, “Sulak alanların korunması ve geliştirilmesi, halkımıza yeterli su arzını sağlamak için gerekli en mühim sorumluluklarımızdan birisidir. Bu görevi yerine getirebilmek için Türkiye, Sulak Alanların Korunması Sözleşmesine (Ramsar Sözleşmesi) 1994 yılında taraf olmuş ve 30 yıllık süreçte toplam büyüklüğü 184 bin 487 hektar olan 14 sulak alanını (Sultan Sazlığı, Seyfe Gölü, Burdur Gölü, Manyas (Kuş) Gölü ve Göksu Deltası, Akyatan Lagünü, Kızılırmak Deltası, Uluabat Gölü ve Gediz Deltası, Yumurtalık Lagünü, Meke Gölü, Kızören Obruğu, Kuyucuk Gölü ve Nemrut Kalderası) sözleşme listesine Ramsar Alanı olarak dahil etmiştir.” ifadelerini kullandı.
Sulak alan varlığı azalıyor
Bakan Yumaklı “sulak alanlar en mühim meselemiz” derken, Türkiye’de sulak alanların büyük bir kısmı tarım alanı olarak kullanılıyor. Ramsar alanlarının da yaklaşık yüzde 39’u tarım alanı sınıfında, yaklaşık yüzde 2’si de yerleşim alanı sınıfında yer alıyor. 2000-2022 yılları arasında Türkiye sulak alanlarında Orman, Tarım, Yerleşim ve Diğer arazi sınıflarının arttığı, sulak alan varlığının 3629,28 hektar azaldığı tespit edildi.
Amik Gölü örneği
Amik Ovası’nın ortasında yer alan Amik Gölü, bir göl olmasına rağmen tatlı suları, kamışlı yapısı ve Avrupa’dan Afrika’ya göç eden kuşlarıyla sulak alan olarak kabul edilmekteydi. 1950’lerden itibaren tarım alanı yapmak üzere kurutulmaya çalışılan Amik Gölü üzerine uzmanların uyarılarına rağmen 2007 yılında Hatay Havalimanı açılmış ve havalimanı pisti 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerde kırılmıştı. Depremden önce de havalimanı şiddetli yağışlarda sular altında kalmaktaydı.
Elbirliği ile kurutulan Marmara Gölü
Marmara Gölü, Ulusal Sulak Alan Komisyonu tarafından 2017 yılında Ulusal Öneme Haiz Sulak Alan olarak tescil edildi. Marmara Gölü yüzlerce kuş türüne ev sahipliği yaparken aynı zamanda yöre halkının da geçim kaynağı idi. Uygulanan yanlış politikalar nedeniyle tamamen kurutulan Marmara Gölü, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) eliyle tarıma açıldı.
